پرتقاضاترین ارزها از سوی مسافران برای سفرهای خارجی، دلار و یورو و پوند است، چون همه صرافی‌ها در همه کشورها این ۳ ارز را قبول می‌کنند. از آن‌جایی که قیمت ارز در چند سال گذشته جهش زیادی پیدا کرد، قوانین مربوط به ارز مسافرتی مرتب در حال تغییر است. این روزها تنها ۳۰۰ یورو به مسافران ارز مسافرتی تعلق می‌گیرد.
مسافری که می‌خواهد سهمیه این ارز را دریافت کند، باید به بانکی با شعبه ارزی برود. در ادامه معادل ریالی آن روز ارز را پرداخت و حواله آن را دریافت خواهد کرد. بعد از آن که مسافر در فرودگاه از گیت عبور کرد، می‌تواند حواله‌ای را که گرفته بود، به شعبه آن بانک در فرودگاه ارائه داده و ارز خود را تحویل بگیرد؛ اما واقعا گرفتن ارز مسافرتی ۱۴۰۱ به همین سادگی است؟ اصلا باید چه اقدامی انجام داد تا ارز مسافرتی گرفت؟
ارز مسافرتی چیست؟
براساس مصوبه‌ای که از سوی بانک مرکزی صادر شد، مسافرانی که می‌خواهند به خارج از کشور سفر کنند (البته نه هر کشور خارجی) می‌توانند مبلغی را به عنوان کمک هزینه سفر از بانک مرکزی یا صرافی‌های مربوطه بگیرند. این کمک هزینه به این شکل است که بانک مرکزی به متقاضی، ارز با قیمتی کمتر از قیمت بازار می‌دهد. این مبلغ تنها یک بار در سال به افراد تعلق می‌گیرد.
برای آنکه بتوانید این ارز را تهیه کنید، باید اول بلیط هواپیمای خود را بخرید و آن را به یکی از بانک‌هایی که ارز مسافرتی ارائه می‌کنند، نشان دهید و حواله ارز مسافرتی خود را دریافت کنید.
قبلا ارز مسافرتی برابر با ۱۰۰۰ دلار آمریکا برای هر نفر بود، اما از سال ۹۷ به بعد که قیمت ارز جهش بسیار زیادی پیدا کرد، این مقدار به یک سوم خود کاهش یافت و به ۳۰۰ دلار یا یورو برای هر نفر رسید. پس اگر شما یک خانواده ۴ نفری هستید به شما ۱۲۰۰ دلار یا یورو ارز مسافری تعلق می‌گیرد.
داستان ارز مسافرتی ۱۴۰۱ چطور است؟
قبلا سهمیه ارز برای افرادی که قصد سفر به کشور خارجی داشتند، معادل با ۲۲۰۰ یورو بود؛ یعنی مهم نبود مسافر قصد سفر به کجا را دارد؟ یا اصلا هدفش از سفر چیست؟ یا حتی چگونه به آن کشور سفر می‌کند؟ به هرحال بانک مرکزی در سال یک بار به او معادل ۲۲۰۰ یورو ارز می‌داد.
اما از دی ماه سال ۱۴۰۰ بانک مرکزی بخشنامه‌ای صادر کرد تا به موجب این بخشنامه وضعیت فروش ارز مسافرتی را سروسامان دهد. براساس این بخشنامه سقف فروش این ارز کاهش پیدا کرد. طبق این بخشنامه حداکثر سهمیه ارز مسافرتی برای آن‌ها که می‌خواهند به کشورهای با ویزا به صورت هوایی سفر کنند، برابر با ۲۰۰۰ یورو، کشورهای بدون ویزا و به صورت هوایی ۳۰۰ یورو و مسافرت زمینی و ریلی نیز ۳۰۰ یورو خواهد بود.
اگر برایتان سوال شده آیا قیمت این ارز که بانک مرکزی به مسافران می‌دهد، از نرخ بازار آزاد کمتر است یا نه؟ باید بگویم بله. قیمت این ارز دولتی ارزان‌تر از قیمت بازار است و به همین دلیل افرادی که می‌خواهند به خارج از کشور سفر کنند، ترجیح می‌دهند این ارز را دریافت کنند.
البته باید توجه داشته باشید ارز مسافرتی تنها یک بار در سال به افراد تعلق می‌گیرد. همچنین ارزی که بانک مرکزی به مسافران می‌دهد، یورو است اما خود مسافر می‌تواند تقاضا کند با توجه به مقصدش، معادل یورو به او دلار یا پوند بدهند. یعنی معادل ۳۰۰ یورو یا ۲۰۰۰ یورو، دلار دریافت کند.
برای دریافت ارز مسافرتی چه مدارکی لازم است؟
مهم‌ترین چیزی که باید بدانید و بسیار دقت کنید، مدارکی است که زمان درخواست ارز مسافرتی ۱۴۰۱ باید همراه داشته باشید. من در ادامه فهرست این مدارک را برای شما آماده کرده‌ام.
- اصل و کپی گذرنامه ایرانی شخص: برای دریافت ارز مسافرتی حتما باید گذرنامه شما حداقل به مدت ۶ماه اعتبار داشته باشد.
- ارائه اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی: دقت داشته باشید اگر بلیط خود را به صورت اینترنتی خریده‌اید، کد رهگیری، اطلاعات شرکت صادرکننده بلیط و تاریخ و زمان خرید روی آن نوشته شده باشد.
- ارائه اصل کارت ملی
- ارائه رسید واریز وجه عوارض خروج از کشور: هر بار می‌خواهید از کشور خارج شوید، باید مبلغی تحت عنوان عوارض خروج از کشور بپردازید. این مبلغ بستگی به این که چندمین سفر خارجی شماست، متفاوت است.
- ارائه اصل و کپی ویزا: (درصورتی که قصد سفر به کشورهای نیازمند ویزا را دارید.)
- تکمیل فرم درخواست ارز به صورت الکترونیکی یا حضوری در بانک: توجه داشته باشید باید این فرم را در کمال دقت پر کنید، چون اگر اشتباهی در آن باشد یا ناقص باقی بماند، برایتان مشکل‌ساز خواهد شد.
- پرداخت مبلغ ریالی مبادلاتی روز ارز درخواستی و تحویل رسید آن: امکان دارد بانک‌ها علاوه بر مبلغ روز ارز درخواستی، مبلغی هم به عنوان کارمزد فروش آن ارز از شما دریافت کنند.
چند نکته مهم در مورد ارز مسافرتی
درباره ارز مسافرتی لازم است چند نکته را بدانید و به آن توجه داشته باشید.
نکته ۱: فرم تقاضای ارز مسافرتی را شعبه یا سایت بانک به صورت الکترونیکی به شما می‌دهد تا آن را پر کنید. نرخ مبادلاتی ارز نیز مثل نرخ بازار آزاد ارز هر روز درحال تغییر است؛ بنابراین بانک حواله پرداخت قیمت روز مبادلاتی آن ارز را به شما می‌دهد تا پرداخت کنید. پس اگر کسی هفته گذشته قیمت کمتر یا بیشتری پرداخت کرده، نباید تعجب کنید.
نکته ۲: اگر می‌خواهید برای سفر زیارتی این ارز را بخرید، واجب است نام شما در پرتال سازمان حج و زیارت قابل مشاهده باشد.
نکته ۳: برای دریافت این ارز ، حتما باید خود متقاضی مراجعه کند، یعنی اگر یک خانواده ۴ نفره هستید که قصد سفر دارید، باید هر ۴ نفرتان برای دریافت ارز به بانک مراجعه کنید.
نکته ۴: درصورتی که گذرنامه‌تان را عوض کردید یا المثنی گرفتید، باید گذرنامه قبلی خود را به متصدی ارزی بانک ارائه بدهید تا آن را بررسی کند.
